Mọi người đều muốn có Layer1 của riêng mình, ai sẽ là người chiến thắng cuối cùng?

Nguồn: arca

Biên dịch: Jin Se Cai Jing

Cuộc đua giành quyền kiểm soát giá trị tiền điện tử chính thức bắt đầu. Nếu bạn nghĩ rằng cuộc chiến Layer 1 đang hạ nhiệt, thì bạn đã sai. Người tham gia mới nhất là công ty công nghệ tài chính và stablecoin lớn nhất thế giới.

Tuần trước, Stripe đã công bố ra mắt Tempo, một blockchain tương thích với EVM, được thiết kế đặc biệt cho thanh toán bằng stablecoin và các ứng dụng doanh nghiệp. Mục tiêu của Tempo là xây dựng một blockchain được tối ưu hóa cho thanh toán xuyên biên giới mà Stripe có thể hoàn toàn kiểm soát. Trước đó, Stripe đã mua lại Bridge (hạ tầng stablecoin) và Privy (ví tiền điện tử), cho thấy ý định của họ trong việc kiểm soát toàn bộ quy trình từ thanh toán đến đường dẫn và ví.

Ngay sau Stripe, nhà phát hành USDC Circle đã ra mắt Arc, đây là chuỗi L1 tương thích EVM do chính họ phát triển. Arc hoàn toàn được thiết kế xung quanh stablecoin, sử dụng USDC làm token gas, cung cấp các tính năng riêng tư tùy chọn và động cơ ngoại hối tích hợp sẵn. Tập hợp các validator của Circle sẽ được cấp phép, điều này càng nhấn mạnh rằng nó không liên quan đến phi tập trung; mà là liên quan đến hiệu quả, tuân thủ và việc có được ký quỹ. Arc dự kiến sẽ ra mắt trên mạng chính vào năm 2026, nhưng ý định của Circle đã rất rõ ràng, họ không muốn trở thành khách trong hệ sinh thái của người khác nữa. Họ muốn sở hữu ngôi nhà này. Điều này có thể gây tổn hại nhiều hơn cho Solana so với Ethereum, vì cơ sở stablecoin của Solana chủ yếu dựa vào USDC (khoảng 80% USDC / khoảng 20% USDT), trong khi cơ sở stablecoin của Ethereum chủ yếu dựa vào USDT (khoảng 37% USDC / khoảng 63% USDT).

Vào đầu năm nay, Tether và Bitfinex đã công bố ra mắt Plasma, một kế hoạch blockchain riêng của họ nhằm xây dựng cơ sở hạ tầng thanh toán và tài chính. Mặc dù các chi tiết cụ thể vẫn đang chờ xác định, nhưng vị trí của nó phản ánh cùng một chủ đề: Nếu có thể tự kiểm soát quy tắc, phí và quy trình giao dịch, tại sao phải phụ thuộc vào chuỗi bên ngoài? Đối với Tether, đang chiếm ưu thế trong lĩnh vực phát hành stablecoin, Plasma là sự mở rộng hợp lý của đế chế thương mại của họ, không chỉ phát hành stablecoin mà còn chịu trách nhiệm vận hành hệ thống cơ sở hạ tầng của mình. Đối với Bitfinex, Plasma càng củng cố thêm sự tích hợp theo chiều dọc giữa sàn giao dịch, phát hành token và cơ sở hạ tầng.

Như chúng tôi đã đề cập gần đây, việc định giá một lớp blockchain gần như là không thể. Tuy nhiên, chúng tôi muốn nhấn mạnh rằng những blockchain này thực sự có giá trị, chỉ là chúng tôi không thể xác định chính xác chúng trị giá bao nhiêu. Nhưng hầu như mọi người đều nhận ra rằng cơ sở hạ tầng là phần có lợi nhuận cao nhất trong tiền điện tử. Chỉ việc trở thành ứng dụng trên chuỗi của người khác là không đủ - sức hấp dẫn thực sự nằm ở việc sở hữu chính chuỗi đó.

Điều cần nhớ là, đây không phải là những điều mới mẻ. Cosmos (ATOM) đã thúc đẩy "chuỗi khối chủ quyền" từ năm 2017 và đã ra mắt Cosmos SDK và động cơ đồng thuận Tendermint. Chiến dịch quảng bá của họ chính là điều mà Stripe, Circle và Tether hiện đang theo đuổi - không cần thuê không gian khối trên Ethereum hoặc các chuỗi khối khác, mà là xây dựng chuỗi khối riêng cho ứng dụng của bạn. Cosmos đã đạt được tính mô-đun bằng cách cung cấp các thành phần cắm và chạy (đồng thuận, quản trị, staking), đồng thời cho phép các dự án tùy chỉnh phí, token và môi trường thực thi.

Một số dự án tích hợp dọc sớm nhất trong lĩnh vực tiền điện tử xuất phát từ hệ sinh thái Cosmos. Binance Chain, chuỗi mới dYdX Osmosis và hàng chục chuỗi ứng dụng đều được xây dựng bằng Cosmos SDK. Những dự án này không nhằm mục đích trở thành các ứng dụng cạnh tranh không gian khối; chúng muốn trở thành các hệ sinh thái có chủ quyền, thu thập nhiều giá trị hơn từ người dùng, phí bộ sắp xếp và quản trị. Tầm nhìn của Cosmos là cuối cùng mỗi công ty sẽ có Layer 1 riêng của mình, điều này chính là sự chuyển mình mà chúng ta thấy hôm nay ở Stripe, Circle và Coinbase.

Trong nhiều khía cạnh, Cosmos đang đi trước thời đại. Cuộc cách mạng của các doanh nghiệp L1 và chuỗi ứng dụng ngày nay chính là minh chứng cho lập luận của Cosmos: tùy chỉnh và chủ quyền mới là mục tiêu cuối cùng. Vấn đề là liệu các công ty xây dựng các dự án như Tempo, Arc, Plasma có thể khởi động ứng dụng thành công hay không.

Nhưng không phải ai cũng đang xây dựng chuỗi riêng của mình. Cũng có một số trường hợp ngoại lệ đáng chú ý. Coinbase mặc dù có khả năng tích hợp dọc mạnh mẽ, nhưng đã suy nghĩ kỹ và quyết định xây dựng Base như một Layer 2 của Ethereum thay vì một Layer 1 mới. Họ cho rằng, việc duy trì sự nhất quán với tính thanh khoản, hệ sinh thái phát triển và độ tin cậy của Ethereum quan trọng hơn việc bắt đầu từ con số không. Tương tự, Robinhood cũng chọn xây dựng chuỗi mới trên Arbitrum Orbit để tăng tốc độ ra mắt. Cả hai quyết định này đều thể hiện sự cân nhắc giữa lợi ích và chi phí - từ bỏ một số quyền kiểm soát và giá trị tiềm năng dài hạn lý thuyết, nhưng có được tốc độ triển khai nhanh hơn, độ tin cậy và hiệu ứng mạng.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng mục tiêu của Coinbase vẫn là sở hữu một ngăn xếp dọc hoàn chỉnh. Ví dụ, trong cuộc gọi hội nghị báo cáo tài chính quý II của Coinbase, Brian Armstrong đã giải thích cách Coinbase tích hợp sàn giao dịch phi tập trung (ví dụ như Aerodrome - AERO). Aerodrome cũng sẽ trở thành sàn giao dịch phi tập trung (DEX) mà Coinbase sử dụng để thực hiện mục tiêu token hóa cổ phiếu và các tài sản khác. Mô hình cũ của sàn giao dịch Coinbase chỉ tạo ra phí giao dịch khi giao dịch xảy ra. Mô hình mới sẽ giúp Coinbase thu được ba nguồn lợi: phí giao dịch CEX, phí bộ chọn của Base (do Coinbase sở hữu hoàn toàn) và phần chia từ phí DEX (Coinbase Ventures là nhà đầu tư của AERO).

Tất nhiên, thật châm biếm, chu kỳ này trông thật giống với Web 2.0 một cách đáng kinh ngạc. Giống như Amazon và Apple xây dựng các ngăn xếp tích hợp dọc để kiểm soát phân phối, phần cứng, phần mềm và thanh toán, các công ty tiền điện tử hiện cũng đang cạnh tranh để xây dựng lớp chủ quyền của riêng họ. Một số công ty sẽ thành công, nhưng hầu hết các công ty sẽ đánh giá thấp độ khó trong việc dẫn dắt việc sử dụng thực tế bên ngoài hệ sinh thái độc quyền của họ.

Dù là sự hợp tác giữa Stripe và Tempo, Circle và Arc, hay Coinbase và Base cùng Aerodrome, điểm chung của họ rất rõ ràng - mọi người đều muốn di chuyển lên (hoặc xuống) trong công nghệ để tối đa hóa lợi nhuận. Nhưng lịch sử đã chỉ ra rằng hiệu ứng mạng là cứng đầu, phát triển một cách cô lập hiếm khi tốt hơn phát triển ở những nơi có người dùng sẵn có. Mỗi sự hợp tác giữa Tempo và Arc sẽ có hàng chục lần thất bại. Người chiến thắng cuối cùng sẽ là những người đạt được sự cân bằng thích hợp giữa kiểm soát và phối hợp hệ sinh thái.