Coinbase đang khám phá phát hành coin, cuối cùng muốn trở thành "ngân hàng" kiểu mới?

Trong bối cảnh bản đồ tài chính toàn cầu đang biến động mạnh mẽ, gã khổng lồ tiền điện tử Coinbase đang tuyên bố với thế giới rằng họ không còn hài lòng với việc chỉ đơn thuần là một sàn giao dịch tài sản kỹ thuật số. Từ việc giám đốc điều hành Brian Armstrong công khai kêu gọi trở thành "tài khoản tài chính chính" của người dùng, đến việc khám phá khả năng phát hành Token gốc trên mạng Layer2 Base do chính họ xây dựng, mỗi bước đi của Coinbase đều tác động đến dây thần kinh của ngành.

Chuỗi hành động này đã dấy lên một câu hỏi cốt lõi: Liệu người dẫn đầu trong thế giới mã hóa này có thực sự muốn đào sâu hơn vào vùng nước sâu của Web3 hay có ý định vượt ra ngoài để lật đổ tài chính truyền thống, cuối cùng trở thành một "ngân hàng" theo hình thức mới? Câu trả lời có thể phức tạp hơn những gì tưởng tượng, đây là một chiến lược lớn song hành giữa mở rộng ngang và tích hợp dọc.

“Siêu ứng dụng” hoài bão

“Chúng tôi hy vọng trở thành một sự thay thế cho ngân hàng của mọi người, trở thành tài khoản tài chính chính của họ.” Giám đốc điều hành Coinbase, Armstrong, đã không giấu giếm tham vọng của mình trong một cuộc phỏng vấn gần đây. Bản phác thảo mà ông mô tả là một “siêu ứng dụng” vượt ra ngoài các chức năng giao dịch truyền thống, một nền tảng tích hợp có thể kết hợp liền mạch tất cả các hoạt động tài chính của người dùng như tiêu dùng, tiết kiệm, thanh toán và đầu tư trên “đường ray mã hóa”.

Tầm nhìn này không phải chỉ nói suông. Coinbase đã sớm bắt đầu triển khai, với thẻ tín dụng của họ cung cấp tới 4% hoàn tiền bằng Bitcoin, trực tiếp thách thức mô hình phí giao dịch thẻ của các ngân hàng và tổ chức thẻ truyền thống từ 2-3%. Gần đây, Coinbase còn ra mắt sản phẩm phái sinh đầu tiên niêm yết tại Mỹ, kết hợp tài chính truyền thống với tài sản mã hóa - "Mag7+ Chỉ số cổ phiếu mã hóa tương lai". Sản phẩm này khéo léo đóng gói cổ phiếu của bảy gã khổng lồ công nghệ như Apple, Microsoft, cổ phiếu của chính Coinbase, cũng như ETF Bitcoin và Ethereum giao ngay của BlackRock, cung cấp cho các nhà đầu tư truyền thống một lối vào quen thuộc nhưng mới mẻ, không nghi ngờ gì là một bước quan trọng trong việc xây dựng cầu nối giữa TradFi và Web3.

Armstrong cho rằng, mọi thứ khả thi là nhờ vào công nghệ mã hóa cơ bản cung cấp phương thức thanh toán nhanh hơn và rẻ hơn. Tuy nhiên, con đường đến "sự thay thế ngân hàng" đầy thử thách. Đầu tiên là sự kháng cự mạnh mẽ từ các ngân hàng truyền thống, họ đang tích cực vận động các cơ quan quản lý, cố gắng hạn chế các đổi mới như phần thưởng stablecoin để bảo vệ các dịch vụ thanh toán hiện có của họ. Thứ hai, chính Coinbase cũng gặp phải những chỉ trích từ người dùng về dịch vụ khách hàng của họ, từ những phàn nàn trên mạng xã hội đến vụ khôi phục tài khoản của người nổi tiếng Kevin Durant, cho thấy để trở thành "tài khoản chính" mà người dùng tin tưởng, Coinbase còn một chặng đường dài phải đi.

Dù vậy, quyết tâm của Coinbase là điều rõ ràng. Chiến lược của họ tương ứng với tầm nhìn "nền tảng tài chính toàn diện" của đối thủ Robinhood, cho thấy các công ty fintech hàng đầu đang tập trung chuyển mình từ chức năng giao dịch đơn lẻ sang dịch vụ tài chính toàn diện hàng ngày.

Base khám phá phát hành Token

Trong khi vươn tay ra với thế giới tài chính truyền thống, Coinbase không quên căn cứ gốc mã hóa của mình. Mạng lưới mở rộng Layer2 Ethereum mà họ tự tay xây dựng - Base, đang nổi lên với tốc độ đáng kinh ngạc, trở thành một phần quan trọng trong chiến lược của họ.

Kể từ khi ra mắt, hệ sinh thái của mạng Base đã có sự tăng trưởng bùng nổ. Theo dữ liệu, tổng giá trị khóa (TVL) của nó đã vượt qua 5 tỷ đô la, tổng số giao dịch xử lý đã vượt quá 2,9 tỷ giao dịch, và số lượng người dùng hoạt động hàng tháng đạt tới 18,7 triệu. Điều đáng chú ý hơn là, người đứng đầu mạng Base, Jesse Pollak, đã chính thức công bố tại một hội nghị gần đây rằng Base đang khám phá khả năng phát hành Token mạng gốc, nhằm tăng tốc quá trình phi tập trung của mạng.

Tin tức này đã thắp lên ngọn lửa nhiệt huyết trong cộng đồng, nhưng cũng gây ra những tranh cãi mới. Mối lo ngại lớn nhất về sự "tập trung" của Base hiện tại là bộ sắp xếp (Sequencer) được kiểm soát độc quyền bởi Coinbase, điều này có nghĩa là quyền lực sắp xếp và đóng gói giao dịch tập trung vào một thực thể duy nhất. Một số nhà phê bình vì vậy gọi nó là "sàn giao dịch chứng khoán chưa đăng ký", lo ngại về nguy cơ tiềm ẩn "Rug Pull".

Đối mặt với sự nghi ngờ, người sáng lập Ethereum Vitalik Buterin đã công khai bảo vệ Base. Ông chỉ ra rằng, theo các nền tảng bên thứ ba như L2 Beat, Base đã đạt được mức độ phi tập trung "giai đoạn một" (Stage1), tương đương với các mạng L2 chủ đạo như Arbitrum và Optimism. Trong khung này, ngay cả khi người dùng không thể gửi giao dịch thông qua bộ sắp xếp tập trung, họ vẫn có thể buộc rút tiền thông qua cơ chế của mạng chính Ethereum, do đó Coinbase "không thể đánh cắp tiền của người dùng". Vitalik ca ngợi Base đang "làm đúng cách", sự bảo mật mà nó cung cấp là cụ thể và có thể bảo vệ người dùng khỏi các hành động độc hại. Jesse Pollak cũng cam kết rằng, đội ngũ đang nỗ lực tích cực hướng tới mục tiêu phi tập trung cao hơn "giai đoạn hai" (Stage2).

Khám phá việc phát hành Token chính là bước quan trọng để thực hiện cam kết phi tập trung này. Một Token gốc của Base không chỉ có thể được sử dụng như một công cụ quản trị, dần dần chuyển giao quyền kiểm soát mạng lưới cho cộng đồng, mà còn có thể trở thành động lực kinh tế mạnh mẽ, thu hút nhiều nhà phát triển và người dùng tham gia vào hệ sinh thái, từ đó cung cấp những ứng dụng và nội dung đổi mới không ngừng cho "siêu ứng dụng" của Coinbase.

Kể chuyện tài chính vĩ đại

Khi kết hợp tầm nhìn của "ứng dụng siêu" với việc phát hành coin trên mạng lưới Base, ý định chiến lược của Coinbase trở nên cực kỳ rõ ràng. Đây không phải là một cuộc chiến tranh nội bộ, mà là một chiến lược song hành được thiết kế một cách tỉ mỉ, nhằm xây dựng một đế chế tài chính chưa từng có.

Mở rộng ngang: Dưới hình thức "ứng dụng siêu" , Coinbase đang cố gắng vượt qua ranh giới của tiền điện tử để tiến vào thị trường dịch vụ tài chính truyền thống rộng lớn. Nó muốn thu hút toàn bộ cuộc sống tài chính của người dùng, từ thanh toán hàng ngày đến đầu tư dài hạn, cạnh tranh trực tiếp với các ngân hàng truyền thống như JPMorgan và các gã khổng lồ công nghệ tài chính như PayPal. Sản phẩm như hợp đồng tương lai chỉ số Mag7, chính là ví dụ tuyệt vời để thu hút người dùng chính thống và giảm bớt rào cản nhận thức.

Tích hợp theo chiều dọc: Với mạng lưới Base làm trung tâm, Coinbase đang xây dựng và kiểm soát hạ tầng cơ sở để vận hành dịch vụ tài chính trong tương lai. Việc sở hữu "đường sắt mã hóa" của riêng mình có nghĩa là chi phí thấp hơn, hiệu quả cao hơn và quyền tự chủ lớn hơn. Một Token Base tiềm năng sẽ trở thành "máu" của hệ sinh thái này, bôi trơn và khuyến khích sự phát triển của toàn bộ mạng lưới, cuối cùng hình thành một vòng tròn khép kín mạnh mẽ và tự cung tự cấp.

Hai đường chiến lược này bổ sung cho nhau. Một hệ sinh thái Base phát triển sẽ cung cấp cho "ứng dụng siêu" nhiều ứng dụng phi tập trung (dApps) phong phú và đa dạng, cho phép người dùng không chỉ giao dịch trên Coinbase mà còn trải nghiệm các đổi mới Web3 như DeFi, GameFi, SocialFi. Ngược lại, cơ sở người dùng khổng lồ và kênh nạp/rút tiền fiat thuận tiện của "ứng dụng siêu" cũng có thể mang lại lưu lượng và vốn liên tục cho hệ sinh thái Base.

Vì vậy, trở lại câu hỏi ban đầu: Coinbase cuối cùng có muốn trở thành một ngân hàng không? Câu trả lời là, mục tiêu của nó lớn hơn nhiều so với việc trở thành một ngân hàng theo nghĩa truyền thống. Nó đang cố gắng xây dựng một loài hoàn toàn mới: một "ứng dụng siêu" cung cấp dịch vụ trung tâm giống như ngân hàng ở cấp độ giao diện người dùng, nhưng ở cấp độ cơ sở hạ tầng lại có các đặc tính phi tập trung, minh bạch và hiệu quả của blockchain.

Con đường này chắc chắn đầy chông gai, thanh kiếm Damocles của quy định treo lơ lửng, sự bao vây chặn đứng của các ông lớn truyền thống, cùng với việc nâng cao khả năng phục vụ của bản thân, tất cả đều là những thử thách lớn. Nhưng bất kể thành công hay thất bại, sự chuyển mình lần này của Coinbase đều báo hiệu một kỷ nguyên mới đang đến - ngành công nghiệp tài sản tiền điện tử đang từ lề đi về trung tâm, từ việc đầu cơ tài sản đơn thuần, tiến hóa thành việc tái cấu trúc sâu sắc toàn bộ hạ tầng của hệ thống tài chính.